İnternet Kullanımı ve Güvenli İnternet
Türkiye İstatistik verilerine göre, Bilgisayar ve İnternet kullanımı 2017 yılında 16-74 yaş grubundaki bireylerde sırasıyla %56,6 ve %66,8 oldu. Bu oranlar 2016 yılında sırasıyla %54,9 ve %61,2 idi. Güvenli internet kullanımı için “Siber Güvenilir Kullanıcı” tanımımızı farkındalık çalışmaları ile yaygınlaştırmayı hedeflemeliyiz. Güvenli internet ortamı ancak siber güvenilir kullanıcı nasıl olmalı sorusuna yanıt vererek sağlanabilir. Olası tehdit türleri bilinir ve haftalık tehdit raporları düzenli olarak takip edilirse, eminiz ki siber saldırılara karşı bilinen senaryolar belirlenir ve sistemi en kısa sürede yeniden yapılandırabiliriz.
Haftalık olarak yayınlanan Haftalık Tehdit Raporu isimli çalışmaların sayısının arttırılması ve merkezi olarak yayınlanması için sorumlu kurumun belirlenmesi ve bu kurumların altyapı desteği Pardus Sunucuları tarafından verilmedir. Kurumnet ile elde edilen başarının bir yenisini Milli Bilişim Seferberliği çağrısı ile ortaokul ve liselerden desteklenmelidir. Fatih projesinde verilen tabletler hali hazırda kullanıcı olan öğrenciler için yeterli miktardadır. Ancak geliştirici çocuk yaşının ilköğretim seviyesinde olması nedeni ile ölçülü miktarda açık devre ve geliştirilebilir platformlar, geliştirici özelliği olan çocuklarımızın tespit edilmesi sonrası pek ala RaspberryPi gibi platformlar dağıtılabilir. Elbette yerli ve milli yazılım cümlesinin hakkını verebilmek için RaspberryPI, Ardunio benzeri donanım ve bu donanımla iletişime geçebilen anlaşılabilir bir makine dili geliştirmek 2019-2023 stratejilerimizde yer almaktadır. Geliştirilebilir platformları kullanan çocuklarımız ile RaspberryPi benzeri platformları geliştirebilen çocukların, rehberlik faaliyetleri ve atolye çalışmaları ile belirlenmesinde fayda vardır.
İnternet’e bağlı bilgisayarlar ve mobil cihazlar, öğrenmek, oyun oynamak, sosyalleşmek, ağ kurmak, iletişim kurmak, işbirliği yapmak veya kaynakları paylaşmak için her yaştan genç için öncelik haline geliyor. Günümüzde, mobil bağlantılar, sıcak noktalar (hotpoints) ve evde, okullarda ve ofislerde yaygın kullanılan kablosuz ADSL bağlantıları sayesinde, her an bulundukları alanlarda kolaylıkla internette gezinebiliyorlar. İnternet’e bağlı cihazların kullanıcılarının, yaşı gittikçe düştüğü için, gençlerin daha genç olduğu veya daha genç yaşta çocukların kaynaklara giriş yapması ve güvenlik politikalarının kullanımına ilişkin gizlilik risklerine maruz kalması gibi güvenlik endişeleri artmaktadır.
Çevrimiçi İnternet veya hassas bilgilerin paylaşımı.
İnternetin kendisi güvenli bir ortam değildir. Ve yeni başlayanlar (evde ve okulda), veri gizliliği ve güvenliği ile ilgili konuların tehlikelerini, yazılımları indirmeden veya yüklemeden veya sonunda kendilerine zarar verebilecek herhangi bir şey yapmadan önce kendilerini nasıl koruyacaklarını bilmelidirler. Bu doğrultuda, Siber Güvenilir Kullanıcı farkındalık eğitimlerine ağırlık verilmelidir.
Kullanıcı nekadar genç olursa, mobil cihazları veya İnternet bağlantılarını kullanırken okadar dikkatsiz olabilmektedir. Günümüz gençleri ve genç kullanıcılar, internet bağlantılı cihazlarla ilgili tüm teknik konularda oldukça güncel bilgil sahibidirler, ancak normal olarak İnternet üzerinden bilgi paylaşımında, kamuya açık noktalara dokunarak veya cihazlarını düzgün şekilde güvence altına alamaktadırlar. Bu nedenle, çocukların siber güvenlik kavramı ile nekadar erken yaşta tanışması gerektiğini ve güvenlik bilincini öğretirken gerçekten faydalı olacağı konusunda tartışmalar yaşanmaktadır. Bugünün İnternet kullanım koşullarında küçük çocuklara “çevrimiçi olarak güvende kalmak” için ipucu ve bilgi sunmak için doğru yaş nedir?
Amerika’da Ulusal Siber Güvenlik Bilgilendirme farkındalık çalışmaları, çocuklar için hazırlanan bir sunumda, “8-18 yaş arası çocukların çevrimiçi olarak günde 7 saat 38 dakika harcadığı tespit edilmiştir; bir çocuk gecede 8 saat uyuyorsa, uyanık olduğu zamanın yarısı çevrimiçi geçiyor demektir ” Dur, Düşün ve Bağlan isimli farkındalık çalışması, bu dijital çağda çocukların artık erken yaşta bilgisayarlar, akıllı telefonlar veya tabletleri keşfettiği anlamına geliyor. Çevrimiçi olarak yeni deneyimler geliştirdikçe ve keşfederken, keşif ve doğal merakla öğrenme, ebeveyn denetimi ve ebeveyn kontrol araçları faydalı olabilir. Bununla birlikte, tüm bu araçların önleyebileceği çok şey var; çocukları uygun olmayan kişilerin günlük tehlikelerinden korumak ve bilgisayar korsanlarının sistemlere sızarak bilgi girmelerinin kolay bir hedefi haline gelmesini önlemek için daha fazla bilgilendirme faaliyetine ihtiyaç vardır.
Gerçek şu ki, günümüzde öğrenciler, bilgisayarlara, eğitim yada oyunlara yönelik kullanımlar nedeni ile ilgi duymaktadırlar. Buna ek olarak, giderek artan bir kullanım oranı ile sosyal medya da vakit geçirmektedirler. Çocukların genç yaşta internetete gezinmelerinin gerekip gerekmeyeceği ise tartışmalı bir konudur; Bununla birlikte, günümüzde 13 yaşına gelindiğinde, birbirine bağlı, mobil ve sosyal olan çocuk sayısı da giderek artmaktadır. Her yaştan çocuk, “çevrelerindeki daha geniş olan bir dünyayla bağlantı kurmaları, iletişim kurmanın en ileri teknolojik yolunu kullanmaları, teknoloji odaklı bir neslin parçası olduklarının da ayrı bir göstergesidir.
Etkili güvenlik bilincini başlatmak için uygun zaman ne zaman? Bazıları siber güvenlik bilincinin küçük yaştaki çocuklara öğretilmesinin gereksiz olduğunu veya verimsiz bir sonuç doğurabileceğini düşünebilir. Ancak siber güvenlik konusunu tartışmaya açmak için en uygun an çocukların teknolojiyi kullanmaya başladığı gerçeğini kabul etmekle başlar. Bu yolla, bilgisayar bilgisi ve güvenlik bilinci en baştan ayrılmaz bir ikili olarak görülebilir. İlk bilinçlendirme eğitimi, çocukları çevrimiçi ortamda tutmak için ebeveynlerin verdiği, onlara erkenden esnek dijital vatandaşlar olmalarını ve siber güvenilir kullanıcı olmaları gerektiğini öğretmektir.
Çocukların çevrimiçi güvenliğiyle ilgili bir bildiri kitabında (SANS Enstitüsü) siber bağlantılı çocuklar için en önemli tehlikeleri tanımladılar;
- )Yabancılar / Suçlular : Bu ilk tehdit açıkça Fiziksel ortamlarda olduğu gibi, çevrimiçi olarak gözetimsiz çocukların, verileri, resimleri, aileye ait bilgilerinin paylaşılmasıdır. Çevrimiçi tehlikelerden habersiz kullanıcıların, hassas verilerini düşünmeden çevrimiçi ortamlarda paylaşması ise çok büyük bir güvenlik zaafiyetidir.
- ) Siber zorbalık : Gerçek bir olasılıktır ve okullarda, mahallelerde gerçek zorbalığa göre daha saldırgan ve zararlıdır.Üstelik, sanal ortamlarda gerçek kimliklerini gizleyen Siber zorbalar kolaylıkla tespit edilememektedir. The Guardian gazetesi muhabiri Jessica Elgot’a göre, dünyadaki 4700’den fazla genç hakkında yapılan “küresel bir ankette, siber zorbalığı yaşayanların beşte birinin intihar ettiklerinin gözlemlendiği ve yarısından fazlasının aldatılmış olduğunu söylemiştir. Kısacası, siber zorbalık fiziksel zorbalıktan çok daha kötü olarak kabul edilmektedir.
(Ülkemizde çocuk istismaralında yaşanan zaafiyetlerin giderilmesi için Aile eve Sosyal Politikalar bakanlığı tarafından hazırlanan Alo 183 isimli destek hattından erişilebilir uzmanlar tarafından destek istenmelidir)
Gençlere daha düşünceli ve sorumlu teknoloji kullanıcıları olmayı öğrenmelerine yardımcı olmak için Siber Güvenilir Kullanıcı başlığının teşvik edilmesi çok önemlidir. Ebeveynlerin çocuklarıyla internet kullanımı hakkında görüşmesi ve yönlendirmede bulunmaları zorunluluk haline gelmiştir. Hangi web sitelerinin ziyaret etmeye uygun olduğunu belirleme konusunda bilgi ve yönlendirme çalışmaları BTK tarafından Güvenli internet başlığındaki farkındalık çalışmaları ile desteklenmektedir.
Güvenli İnternet Hizmetine ilişkin çalışmalar, Anayasanın “Ailenin korunması ve çocuk hakları” başlıklı 41. Maddesi ve “Gençliğin korunması” kenar başlıklı 58. Maddesi hükümlerine dayanmaktadır. Ayrıca bu Anayasal hükümlerin yanında Elektronik Haberleşme Kanununun Tüketici ve Son Kullanıcı haklarını düzenleyen hükümleri ile bu kanun uyarınca çıkarılan Tüketici Hakları Yönetmeliği’nin “İnternetin Güvenli Kullanımı” başlıklı 10.maddesi de uygulamanın kapsamını belirlemiştir. Yonetmelik, İşletmecilere İnternetin Güvenli Kullanımına yonelik ücretsiz alternatif hizmeti sunma yükümlülüğü getirmiştir.
Daha küçük yaştaki çocuklar için ebeveyn güvenlik araçları kullanılabilir. Birçok ücretsiz seçenek mevcuttur ve çoğu internet servis sağlayıcıları genellikle koruma araçları sunar. Örneğin, Windows Live Aile Güvenliği, kullanıcıların web filtreleme ayarlarını ve parametrelerini filtreleyerek web filtreleme / engelleme denetimlerini kullanarak engelleyen veya engelleyebilecek ücretsiz bir içerik kontrol yazılımıdır. Microsoft Aile Güvenliği, çocukların bilgisayar faaliyetlerinde sekmeler bırakıp çevrimiçi daha güvenli kalmalarını sağlamak için uygundur. Kullanıcı hesabı ve güvenlik ayarları yapıldıktan ve çocuğa yönelik farklı derecelendirme, kısıtlamalar ve ayrıcalıkların kurulması tamamlandıktan sonra, ebeveyn için geriye kalan tek şey, internet kullanımı hakkında gençlerle bazı temel kuralları konuşmaktır. Buna ek olarak, Türk Telekom servis sağlayıcısı olarak Aile Profili ve Çocuk Profili başlıklarında hizmetler ile çocukların zararlı içeriklere erişimini önlemeye çalışmaktadır.
Ebeveynlerin de örneklerle yönlendirilmesi gerekir; bu özellikle gençler ve çocuklar için önemlidir. FOSI (Family Online Safety Institute) tarafından yapılan bir araştırmaya göre, ebeveynler, çocuğun kişisel bilgilerinin mahremiyetini korumak adına çok büyük endişeler yaşıyor. Gerçekten, ankete katılan ailelerin% 36’sı bir ebeveyn kontrol aracı kullanarak, sınırlamaya yardımcı olmaya çalıştıklarını bildirdi. Hatta, çocuğunun İnternet kullanımını izlemek ebeveynler için vazgeçilmez bir seçenek haline geldi.
Bilinçli ebeveynlik çalışmaları farkındalık çalışmaları için yardımcı olabilse de, okullar ve öğretmenler, siber güvenlikle ilgili çocukları tanımanın ana paydaşlarıdır. Çocukların çevrimiçi deneyimlerinden en iyi şekilde yararlanmalarını sağlamak için sosyal medya güvenliği konusunda sosyalleşmeyi de destekleyen önemli dersleri güçlendirmek için okullarda İnternet güvenliği bilgilendirme toplantılarının sayısının arttırılması önem arz etmektedir. Hatta, mezun öğrencileri kendilerine daha yakın hisseden öğrenciler için interaktif çalışmalar tercih edilmelidir. Geleneksel suç farkındalığı gibi siber bilinçlilik başlıklarında kötü alışkanlıklardan ve tipik gençlik öncesi dikkatsizlikten doğan hataları en aza indirgemek için de oyunlar ile küçük yaştaki çocuklara da farkındalık çalışmaları organize edilmelidir.
Bu dijital çağda, siber iletişim, çevrimiçi gezinti ve çevrimiçi olarak sosyalleşme, aslında çocuğun gündelik hayatının bir parçası olmuştur. Siber güvenlik dersleri okullarda ve evlerde zorunlu tutulmalıdır.
Çocuklar, günümüzde giderek karmaşık ve potansiyel olarak tehlikeli bir dijital dünyada büyüyor. Gittikçe artan bir şekilde elektronik ve küresel dijital topluma dönüşüyoruz. hepimizin kişisel ve hassas verilerinin ne olduğunu bilerek, paylaşılan kaynakları akıllıca kullanma ve koruma sorumluluğu vardır. Çevrimiçi tehdit ve zararlardan kaçınmak için çocukların gerekli siber güvenlik çalışmaları ile bilinçlendirilmesi çok önemlidir. Aile üyelerinden okul personeline kadar olan yetişkinler, gençlerle çevrimiçi olarak meşgul oldukları konularda konuşmalı ve kişisel bilgi paylaşımını sınırlamalarını teşvik etmeleri için bir hedef belirlemelidir. Çocuklar çok erken yaşta bilgisayarları ve mobil cihazları kullanmaya başlarlar. Ebeveynler çocukları için evde kullanılan interneti güvenli tutmaya yardımcı olabilirken, öğretmenler bunu öğrencilerin güvenliğini teşvik eden programlar aracılığıyla da destekleyebilir. Her iki factor de gelecek nesillerimizin hayatlarını korumada olumlu bir fark yaratabilir.
Siber bilinci öğrenmeye başlamak için henüz bir yaş seviyesini belirlenmemiştir. STK olarak, siber güvenlik konusunda “Her internet kullanıcısı, ne kadar genç veya yaşlı olursa olsun, milletimize zarar vermek isteyen insanlara karşı ilk savunma hattıdır” diyor ve kamuoyuna arz ediyorum.
Siber Güvenlik Nedir? Sorusuna benim yanıtım şudur; Siber Güvenlik, bilişim teknolojilerinin savunma sanatıdır.
Kaynaklar:
- http://www.turktelekomguvenlik.com/Detail/destek/guvenli-internet-hizmeti/7/123/
- https://support.microsoft.com/tr-tr/help/2782155/windows-8-set-up-family-safety-local-account
- FOSI (Family Online Safety Institute)
